کلیات
هدف این استاندارد، ارائه استانداردها و راهنماییهای لازم درباره استفاده از تاییدیه مدیران به عنوان یکی از شواهد حسابرسی، روشهای ارزیابی و مستندسازی آن و بیان اقداماتی است که در صورت خودداری مدیران از ارائه تاییدیه مناسب باید انجام شود.
حسابرس در هر حسابرسی باید تاییدیهای مناسب از مدیران دریافت کند .
تاییدیه مدیران به عنوان اعلام قبول مسئولیت صورتهای مالی
حسابرس باید شواهدی را گردآوری کند که نشان دهد مدیران ، مسئولیت ارائه صحیح صورتهای مالی را در انطباق با استانداردهای حسابداری ، پذیرفته و صورتهای مالی را تایید کرده اند. حسابرس میتواند شواهد مربوط به پذیرش چنین مسئولیت و تاییدی را از طریق تاییدیه مدیران (که تاکید مجددی است بر صحت ادعاهای مدیریت درباره مندرجات صورتهای مالی) و نسخه امضا شده صورتهای مالی بدست آورد .
تاییدیه مدیران به عنوان یکی از شواهد حسابرسی
حسابرس در مواردی هم که منطقا انتظار نمی رود شواهد کافی و قابل قبول دیگری وجود داشته باشد باید تاییدیه مدیران را درباره موضوعات با اهمیت صورتهای مالی ، دریافت کند . اگر اظهارات شفاهی مدیران مکتوب شود، احتمال بروز سوءتفاهم بین حسابرس و مدیریت، کاهش مییابد . موضوعاتی که میتواند در تاییدیه مدیران مورد تایید قرار گیرد، در نمونه پیوست این استاندارد ارائه شده است.
تاییدیه درخواستی از مدیران میتواند به موضوعاتی (شامل رعایت الزامات قانونی) محدود شود که به تنهایی یا در مجموع، از نظر حسابرس با اهمیت است. حسابرس ممکن است برداشت خود را از اهمیت برخی موضوعات به آگاهی مدیران برساند.
مدیریت واحد مورد رسیدگی، در جریان حسابرسی و در پاسخ به پرسشهای مشخص حسابرس و غیر آن، مطالبی را به حسابرس اظهار میکند . در مواردی که چنین مطالبی درباره موضوعاتی اظهار میشود که نسبت به صورتهای مالی دارای اهمیت است، حسابرس باید اقدامات زیر را انجام دهد :
الف- مدارک مثبته مربوط را از منابع داخل یا خارج از واحد مورد رسیدگی بدست آورد.
ب – منطقی بودن موارد ارائه شده و تطابق آن را با سایر شواهد حسابرسی بدست آمده، شامل سایر اظهارات مدیریت، ارزیابی کند .
پ – میزان آگاهی و تسلط شخص ارائه کننده آن اظهارات را با توجه به موقعیت و رده سازمانی وی، ارزیابی کند .
تاییدیه مدیران نمیتواند و نباید جایگزین سایر شواهدی محسوب شود که حسابرس منطقا میتواند انتظار بدست آوردن آنها را داشته باشد؛ برای مثال، تاییدیه مدیران در مورد بهای تمام شده یک دارایی نمیتواند جایگزین مدارک تحصیل آن دارایی باشد که حسابرس بطور معمول انتظار دستیابی به آنها را دارد . اگر حسابرس نتواند شواهد کافی و قابل قبولی را درباره موضوعی بدست آورد که اثر با اهمیتی بر صورتهای مالی دارد، یا ممکن است داشته باشد، و چنین شواهدی قاعدتا باید وجود داشته باشد، این امر موجب محدودیت در دامنه رسیدگی میشود، حتی اگر تاییدیهای درباره آن نیز از مدیریت دریافت شده باشد .
گاه تاییدیه مدیران ممکن است تنها شواهدی باشد که منطقا میتوان انتظار بدست آوردن آن را داشت ؛برای مثال، حسابرس قاعدتا انتظار ندارد که شواهد حسابرسی دیگری جز تاییدیه مدیران را درباره قصد مدیریت از نگهداری یک سرمایهگذاری برای افزایش ارزش آن در بلندمدت، بدست آورد .
اگریکی از اظهارات مدیریت با سایر شواهد حسابرسی مغایر باشد، حسابرس باید دلایل آن را بررسی و درصورت لزوم ، قابلیت اعتماد سایر اظهارات مدیریت را دوباره ارزیابی کند .
مستندسازی اظهارات مدیریت
حسابرس باید اظهارات مدیریت را از طریق ثبت خلاصه مذاکرات در کاربرگ های حسابرسی و دریافت تاییدیه های مدیران، مستند کند .
تاییدیه، مدرک بمراتب بهتری نسبت به اظهارات شفاهی است و باید پس از ارائه نسخه امضا شده صورتهای مالی، به شکل تاییدیه مدیران دریافت شود .
اجزای اصلی تاییدیه مدیران
تاییدیه مدیران باید خطاب به حسابرس باشد، اطلاعات مشخصی ارائه دهد و به گونه ای مناسب تاریخ گذاری و امضا شود .
تاییدیه مدیران نباید به تاریخی پس از تاریخ گزارش حسابرس تاریخ گذاری شود . درصورت دریافت تاییدیه مدیران به تاریخی پیش از تاریخ گزارش حسابرس، بدیهی است برخی مندرجات آن باید تا تاریخ گزارش حسابرس، بهنگام شود. در مواردی خاص، تاییدیه های جداگانهای ممکن است درباره معاملات یا رویدادهای بخصوصی (چون عرضه اوراق بهادار به عموم)، پس از تاریخ گزارش حسابرس نیز دریافت شود.
در صورتی که تاییدیه مدیران در جلسه هیات مدیره تصویب شده باشد، امضای آن توسط نمایندگانی از هیات مدیره مناسب است. در غیر این صورت، تاییدیه مدیران توسط اکثریت هیات مدیره امضا میشود. در پارهای موارد، حسابرس ممکن است بخواهد علاوه بر تاییدیه مدیران، از سایر اعضای مدیریت واحد مورد رسیدگی نیز تاییدیه هایی درباره موضوعاتی خاص دریافت کند؛ برای مثال، حسابرس ممکن است بخواهد تاییدی های مبنی بر رعایت کامل استانداردهای بهداشتی در تولید محصولات، از مسئول آزمایشگاه واحد مورد رسیدگی دریافت کند.
اقدامات حسابرس در صورت خودداری مدیران از ارائه تاییدیه
اگر مدیران از ارائه تاییدیه ای که حسابرس دریافت آن را ضروری می داند خودداری کنند، این امر موجب محدودیت در دامنه رسیدگی می شود و حسابرس باید نظر مشروط یا عدم اظهارنظر ارائه کند . در این گونه موارد، حسابرس باید اعتمادی که در جریان حسابرسی نسبت به سایر اظهارات مدیریت داشته است و هرگونه آثار احتمالی خودداری مدیریت را از ارائه تاییدیه بر گزارش حسابرس، ارزیابی کند.
تاریخ اجرا
این استاندارد برای حسابرسی صورتهای مالی که دوره مالی آن از اول فروردین 1378 و پس از آن میباشد، لازم الاجراست.
