شماره تماس جهت مشاوره با مدرس دوره ها 09351915640

این استاندارد باید با توجه به ” مقدمه ای بر استانداردهای حسابداری” مطالعه و بکار گرفته شود.

دامنه کاربرد

این استاندارد باید برای حسابداری مشارکتهای خاص شامل نحوه ارائه داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه های مشارکت خاص در صـورتهای مـالی هـر یـک از شـرکای خـاص و سـرمایه گـذاران ،صرف نظر از نوع مشارکت خاص، بکار رود.

تعاریف

اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است:

• مشارکت خاص : عبارت است از توافقی قـراردادی کـه بـه موجـب آن دو یـا چنـد طـرف ، یک فعالیت اقتصادی تحت کنترل مشترک را به عهده میگیرند.

• کنترل : عبارت است از توانایی هدایت سیاستهای مـالی و عملیـاتی یـک فعالیـت اقتـصادی به منظور کسب منافع .

• کنترل مشترک : عبارت است از مـشارکت در کنتـرل یـک فعالیـت اقتـصادی بـه موجـب یک توافق قراردادی .

• نفوذ قابل ملاحظه : عبارت است از توانایی مشارکت در تصمیم گیری های مربوط به سیاستهای مالی و عملیاتی یک فعالیت اقتصادی ولی نه در حد کنترل یا کنترل مشترک آن سیاستها .

• شریک خاص : یکی از طرفهای مشارکت خاص است که بر آن کنترل مشترک دارد .

• سرمایه گذار : در مشارکت خاص یکی از طرفهای مشارکت خاص اسـت کـه بـر آن کنتـرل مشترک ندارد.

• واحد تجاری : عبارت است از تشکلی قانونی یا قراردادی ، اعم از ثبت شده یا ثبـت نـشده ، یـا هر شخص یا تشکلی که یک فعالیت اقتصادی را از جانب خود برای دستیابی به اهداف خاص اداره میکند .

• روش ارزش ویژه : یک روش حسابداری است که براساس آن سهم شریک خـاص در واحـد تجاری تحت کنترل مشترک ابتدا به بهای تمام شده ثبت می شود و پـس از آن بابـت تغییـر درسهم وی از خالص داراییهای واحد تجاری تحت کنت رل مـشترک تعـدیل مـی گـردد . سـهم شریک خاص از نتایج عملکرد واحد تجاری تحت کنتـرل مـشترک در صـورت سـود و زیـان منعکس میشود.

• روش ارزش ویژه ناخالص : نوعی روش ارزش ویژه است که بـه موجـب آن سـهم شـریکخاص به تفکیک مجموع داراییها و مجموع بدهی های مشارکت خاص که تـشکیل دهنـده مبلـغ خالص سرمایه گذاری وی است در ترازنامه و سهم وی از درآمدهای عملیاتی مشارکت خاص در صورت سود و زیان منعکس میشود .

کنترل مشترک، همانند کنترل، رابطه ای برای دستیابی به منافع است. هر یک از شرکای خاص برای دستیابی به منافع خود، کنترل مشترک را نسبت بـه منـافع مـشترک اعمـال مـیکنـد. هر شریک خاص که در کنترل سهم دارد باید نقش فعالی در سیاسـتهای مـالی و عملیـاتی مشارکت خاص، دست کم در سطح راهبردهای کلی، ایفا کند. البته این شرط، مانع مدیریت مشارکت خاص توسط یکی از شرکا نیست مشروط براینکـه سیاسـتهای مـالی و عملیـاتی اصلی مشارکت با موافقت کلیه شرکای خاص تعیین شود و شرکای خاص بتوانند از اجرای سیاستهای یادشده مطمئن شوند. در بعضی موارد ممکن است سـرمایه گـذار، بـا توجـه به تعریف واحد تجاری فرعی در استاندارد حسابداری شماره 18 با عنوان صورتهای مالی تلفیقی و حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی (برای مثال بدلیل دارا بودن اکثریت آرا) واحد تجاری اصلی شناخته شود، اما در عمل براساس توافق قراردادی با سهامداران دیگـر کنترل را تقسیم کرده باشد. در چنین مواردی، واحد تجاری فرعی تلفیـق نمـیشـود بلکـه براساس این استاندارد به عنوان مشارکت خاص محسوب میگردد.

انواع مشارکت خاص

مشارکتهای خاص، ساختارهای بسیار متفاوتی دارد. در این استاندارد، سه نـوع فراگیـر آن شامل عملیات تحت کنترل مشترک، داراییهای تحت کنترل مشترک و واحـدهای تجـاری تحت کنترل مشترک، مشخص شده است که مشمول تعریف مشارکت خـاص مـیباشـند.

ویژگیهای مشترک مشارکتهای خاص به شرح زیر است:

الف. دو یا چند شریک خاص به موجب یک توافق قراردادی با هم مرتبطند، و

ب . این توافق قراردادی، کنترل مشترک را برقرار میکند.

توافق قراردادی

وجود توافق قراردادی، مشارکت خاص را از سرمایه گذاری در واحدهای تجـاری وابـسته که در آن سرمایه گذار دارای نفوذ قابل ملاحظـه اسـت، متمـایز مـیکنـد (بـه اسـتاندارد حسابداری شماره 20 با عنوان حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته مراجعـه شود). از نظر این استاندارد، فعالیتهای فاقد توافق قراردادی برای ایجـاد کنتـرل مـشترک، مشارکت خاص محسوب نمیشود.

توافق قراردادی ممکن است به چندین راه، برای مثال به موجب قـراردادی بـین شـرکای خاص یا به موجب صورتجلسه مذاکرات بین آنان صورت گیرد. در بعضی موارد، این توافق در اساسنامه یا سایر آیین نامه های مشارکت خاص درج میشود. توافق قراردادی صرف نظر از شکل، معمولاً مکتوب و شامل موضوعات زیر است:

الف . نوع فعالیت، مدت و الزامات گزارشگری مشارکت خاص،

ب . انتصاب اعضای هیأت مدیره یا سایر ارکان ادارهکننـده مـشابه مـشارکت خـاص و حق رأی شرکای خاص،

ج . آورده های شرکای خاص، و

د . سهم شرکای خاص از محصول، درآمدها، هزینه ها یا نتایج مشارکت خاص.

توافق قراردادی، کنترل مشترک بر مشارکت خاص را برقرار میکند. چنین الزامی اطمینـان میدهد که هیچ یک از شرکای خاص در موقعیتی نیست که به تنهایی فعالیـت مربـوط را کنترل کند. به موجب این توافق، تصمیمات مربوط به تـأمین اهـداف اساسـی مـشارکت خاص که مستلزم موافقت تمام شرکای خاص است و همچنـین تـصمیماتی کـه مـستلزم موافقت اکثریت معینی از شرکای خاص است مشخص میشود. در توافق قراردادی ممکن است یکی از شرکای خاص به عنوان مجری یا مدیر مـشارکت خاص مشخص شود. مجری، مشارکت خاص را کنترل نمیکند بلکه با توجه به سیاستهای مالی و عملیاتی که براساس توافق قراردادی مورد موافقت شرکای خـاص قـرار گرفتـه و اجرای آن به مجری محول شده است، بکار میپردازد. اگر مجری به تنهایی تـوان هـدایت سیاستهای مالی و عملیاتی فعالیت اقتصادی را داشته باشد، در این صورت، چنین فعـالیتی مشارکت خاص تلقی نمیشود بلکه به عنـوان واحـد تجـاری فرعـی مجـری، محـسوب میگردد.

عملیات تحت کنترل مشترک

عملیات بعضی از مشارکتهای خاص مستلزم اسـتفاده از داراییهـا و سـایر منـابع شـرکای خاص است. در واقع، به جای ایجاد یـک واحـد تجـاری، هـر یـک از شـرکای خـاص، داراییهای ثابت مشهود و سایر امکانات خود را بکار میبرد، هزینه ها و بـدهی های خـود را تحمل و نیازهای مالی خود را با تعهد خود تأمین میکند. فعالیتهای مشارکت خاص ممکن است در کنار فعالیتهای مشابه شریک خاص و به وسیله کارکنان آن انجام پذیرد. معمـولاً به موجب موافقتنامه مشارکت خاص، درآمـد فـروش محـصول مـشترک و هزینـه هـای مشترک بین شرکای خاص تسهیم میشود.

در عملیات تحت کنترل مشترک، دو یا چند شریک خاص، عملیـات، منـابع و مهارتهـای خود را به منظور تولید، بازاریابی و توزیع مشترک محصولی خاص، با هم ترکیب میکنند. بخشهای مختلف فرایند تولید به وسیله هر یک از شرکای خاص انجام میپذیرد. هر شریک خاص مخارج خود را تحمل میکند و سهمی از درآمد محصول را دریافت مـیکنـد کـه به موجب توافق قراردادی تعیین شده است.

شریک خاص باید در رابطه با سهم خود در عملیـات تحـت کنتـرل مـشترک ، اقـلام زیـر را در صورتهای مالی جداگانه و در نتیجه در صورتهای مالی تلفیقی خود شناسایی کند:

الف . داراییهای تحت کنترل خود و بدهیهای تحمل شده توسط وی، و

ب . هزینه های تحمل شده توسط خود و سهم وی از درآمد فروش کالا یـا خـدمات حاصـل از مشارکت خاص.

از آنجا که داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه ها در صورتهای مـالی جداگانـه هـر یـک از شرکای خاص و در نتیجه در صورتهای مالی تلفیقی آنها شناسایی میشـود، هنگـام تهیـه صورتهای مالی تلفیقی شریک خاص، انجام تعـدیل یـا اعمـال ضـوابط تلفیقـی دیگـری در رابطه با این اقلام ضرورت ندارد.

نگهداری سوابق حسابداری جداگانه و نیز تهیه صورتهای مـالی بـرای مـشارکت خـاص ممکن است ضرورت نیابد. با این وجود، شرکای خاص ممکن است برای ارزیابی عملکرد مشارکت خاص، گزارشهای مدیریت تهیه کنند.

داراییهای تحت کنترل مشترک

بعضی مشارکتهای خاص متضمن کنترل مشترک و اغلب مالکیت مشترک شـرکای خـاص نسبت به یک یا چند دارایی است که مشخـصاً بـرای هـدف مـشارکت خـاص آورده یـا تحصیل شده است. این داراییها به منظور کسب منافع برای شرکای خاص استفاده میشود. هر شریک خاص ممکن است سهمی از محصول را دریافت کند و همچنین، سـهم توافـق شدهای از هزینه ها را تحمل کند.

این نوع مشارکتهای خاص، مستلزم ایجاد یک واحد تجـاری مجـزای از شـرکای خـاص نیست. هر شریک خاص متناسب با سهم خود در داراییهای تحت کنترل مشترک، بر سـهم خود از منافع اقتصادی آتی کنترل دارد.

بسیاری از فعالیتهایی که در حوزه صنایع استخراج نفت، گاز و معادن انجام میشود، مـستلزم اسـتفاده از داراییهای تحت کنترل مشترک است. برای مثال، تعدادی از شرکتهای تولیدکننده نفت ممکن است یـک خط لولـه نفتی را به طور مشترک کنترل و اداره کنند. هر شریک خاص از این خط لولـه بـرای انتقـال محصول خود استفاده میکند و درمقابل سهم توافق شده ای از هزینه های عملیات بهره برداری خط لوله را تحمل میکند. مثالی دیگر از یک دارایی تحت کنترل مشترک، ملکی است که تحت کنترل مـشترک دو واحد تجاری قرار دارد و هر یک از آنها سهمی از اجاره را دریافت و سهمی از هزینه ها را تحمل میکند.

هر یک از شرکای خاص باید در رابطه با سهم خود در داراییهای تحت کنترل مش ترک، اقلام زیر را در صورتهای مالی جداگانه و در نتیجه در صورتهای مالی تلفیقی خود شناسایی کند:

الف . سهم خود از داراییهای تحت کنترل مشترک و طبقه بندی آنها برحسب ماهیت داراییها،

ب . بدهیهای تحمل شده توسط وی،

ج . سهم خود از بدهیهای تحمل شده به طور مشترک با سایر شرکای خاص،

د . سهم خود از درآمد فروش یا استفاده از محصول مـشارکت خـاص و نیـز سـهم خـود از هزینه های تحمل شده به وسیله مشارکت خاص، و

ه . هزینه هایی که در رابطه با سهم خود در مشارکت خاص تحمل کرده است .

از آنجا که داراییها، بدهیها، درآمدها و هزینه ها در صورتهای مـالی جداگانـه هـر یـک از شرکای خاص و در نتیجه در صورتهای مالی تلفیقی آنها شناسایی میشـود، هنگـام تهیـه صورتهای مالی تلفیقی شریک خاص، انجام تعـدیل یـا اعمـال ضـوابط تلفیقـی دیگـری در رابطه با این اقلام ضرورت ندارد.

حسابداری داراییهای تحت کنترل مشترک بیانگر ماهیـت و واقعیـت اقتـصادی و معمـولاً شکل قانونی مشارکت خاص است. در سوابق حسابداری جداگانه مشارکت خاص ممکن است تنها هزینه های مشترک مشارکت خاص درج شود و در نهایت براساس سـهم توافـق شده تسهیم گردد. در این حالت ممکن است صورتهای مـالی جداگانـه تهیـه نـشود امـاشرکای خاص برای ارزیابی عملکرد مشارکت خاص، گزارشهای مدیریت تهیه کنند.

واحدهای تجاری تحت کنترل مشترک

بعضی از مشارکتهای خاص به شکل واحد تجاری است که تحت کنترل مشترک شـرکای خاص است و اعمال کنترل مشترک بر فعالیت این گونه واحدها به موجب توافق قراردادی بین شرکای خاص تعیین میشود.

واحد تجاری تحت کنترل مشترک، داراییهای مشارکت خاص را کنترل، بدهیها و هزینه ها را تحمل و درآمدها را تحصیل میکند. این واحد تجاری میتواند به نام خود قرارداد ببنـدد و نیز برای مقاصد فعالیت مشارکت خاص تأمین مالی کند. هر شریک خاص در نتایج عملکرد واحد تجاری تحت کنترل مشترک به تناسب سـهم خـود حـق دارد و در مـواردی نیـز در محصول مشارکت خاص سهیم است.

نمونه متداولی از واحد تجاری تحت کنترل مشترک، این است که دو واحد تجاری فعالیتهـای خود را در زمینه تجاری خاص از طریق انتقال داراییها و بدهیهای مربوط، بـه واحـد تجـاری تحت کنترل مشترک، ترکیب میکنند. مثال دیگر، موردی است کـه واحـد تجـاری بـه طـور مشترک با دولت یانماینده یک دولت خارجی از طریق تأسیس واحد تجاری جداگانـه ای کـه تحت کنترل مشترک آن واحد و دولت یا نماینده آن دولت قرار دارد، یک فعالیت اقتصادی را آغاز میکند.

واحد تجاری تحت کنترل مشترک ، باید سوابق حسابداری خود را به گونه ای نگهـداری کنـد کـهاجرای الزامات این استاندارد برای شرکای خاص و سرمایهگذاران میسر شود.

واحد تجاری تحت کنترل مشترک معمولاً سوابق حسابداری خود را نگهـداری و هماننـد سایر واحدهای تجاری، صورتهای مالی خود را براساس استانداردهای حسابداری تهیـه و ارائه میکند.

هر شریک خاص معمولاً با آوردن وجه نقد یا سایر منابع در واحد تجـاری تحـت کنتـرل مشترک مشارکت میکند. این آورده ها در سوابق حـسابداری شـریک خـاص ثبـت و در صورتهای مالی جداگانه آن، به عنوان سرمایه گذاری در مشارکت خاص شناسایی میشود.

صورتهای مالی تلفیقی شریک خاص

مشارکت خاص در واحدهای تجاری تحت کنترل مشترک ، در صـورتهای مـالی تلفیقـی شـریک خاص باید براساس روش ارزش ویژه ناخالص منعکس شود.

در روش ارزش ویژه ناخالص ، شرکای خاص باید مـوارد زیـر را درصورتهای مالی تلفیقی ارائه کنند:

الف. سهم شریک خاص از درآمد عملیاتی واحد تجاری تحـت کنتـرل مـشترک نیـز بایـد در صورت سود و زیان تلفیقی مجزا از درآمد عملیاتی گروه مـنعکس شـود . در گزارشـگری برحسب قسمتهای مختلف نیز، سهم شریک خاص از درآمد عملیاتی واحد تجـاری تحـت کنترل مشترک باید به روشنی از درآمد عملیاتی گروه متمایز شود.

ب . سهم شریک خاص به تفکیک مجموع داراییها و مجموع بدهیهای واحد تجاری تحت کنتـرل مشترک که تشکیل دهنده مبلغ خالص سرمایه گذاری وی است باید در ترازنامه تلفیقـی منعکس شود.

با توجه به اینکه کنترل مشترک شریک خاص، مؤثرتر از نفوذ قابل ملاحظه است، یک واحد تجاری گزارشگر که بخش عمدهای از فعالیتهای خود را از طریق مشارکتهای خاص انجـام میدهد لازم است در یادداشتهای توضیحی اطلاعات مفصل تری درباره آنها ارائه کند.

برای اعمال روش ارزش ویژه ناخالص الزامات مربوط به سرقفلی، معاملات درون گروهـی، تاریخ گزارشگری، رویه های حسابداری و دیگر موارد همانند ضوابط مربـوط بـه کـاربرد حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری وابسته استفاده میشود.

شریک خاص از تاریخی که کنترل مشترک خود بر واحد تجاری تحت کنترل مشترک را از دست میدهد باید استفاده از روش ارزش ویژه ناخالص را متوقف کند.

موارد استثنا

سهم شریک خاص در واحدهای تجاری تحت کنتـرل مـشترکی کـه تحـت محـدودیتهای شـدید بلندمدت فعالیت می کند و این محدودیتها توانایی واحد تجاری را برای انتقـال وجـوه بـه شـریک خاص کاهش می دهد، باید براسـاس اسـتاندارد حـسابداری شـماره 15 بـا عنـوان ” حـسابداری سرمایه گذاریها” به حساب گرفته شود.

شریک خاص باید از تاریخی که واحد تجاری تحت کنترل مشترک بـه واحـد فرعـی آن تبـدیل میشود، سهم خود را طبق استاندارد حسابدار ی شماره 18 با عنوان ” صـورتهای مـالی تلفیقـی و حسابداری سرمایه گذاری در واحدهای تجاری فرعی”، به حساب منظور کند.

صورتهای مالی جداگانه شریک خاص

سرمایه گذاری در واحدهای تجاری تحت کنترل مشترک در صـورتهای مـالی جداگانـه شـریک خاصی که صورتهای ما لی تلفیقی تهیه می کند و طبق استاندارد حسابداری شـماره 31 بـا عنـوان ” داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده “، بـه طـور مـستقل یـا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه بندی نشده اسـت بایـد به بهای تمام شده پس از کسر ذخیره کاهش دائمی در ارزش یا مبلغ تجدید ارزیابی بـه عنـوان یک نحوه عمل مجاز جایگزین منعکس شود . با سـرمایه گـذاری در واحـد تجـاری تحـت کنتـرل مشترکی که طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان “داراییهای غیرجاری نگهـداری شـده برای فروش و عملیات متوقف شده “، به طور مستقل یا د ر قالب یک مجموعه واحد، بـه عنـوان نگهداری شده برای فروش طبقه بندی شده است باید طبق استاندارد یاد شده برخورد شود.

در مواردی که شریک خاص صورتهای مالی تلفیقـی منتـشر نمـی کنـد بایـد مبـالغ مربـوط بـه مشارکتهای خاص در واحدهای تجاری تحت کنترل مشترک را با اسـتفاده از روش ارزش ویـژه ناخالص و بشرح زیر ارائه کند:

الف . تهیه و ارائه مجموعه صورتهای مالی جداگانه، و

ب . افشـای اطلاعات مکمل درب ـاره آث ـار بکارگی ـری ارزش وی ـژه ناخالص ، در یادداشتهـ ـای توضیحی صورتهای مالی.

-مکرر . زمانی که سهم شریک خاص در واحدهای تجاری تحت کنتـرل مـشترکی کـه قـبلاً طبـق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان ” داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فـروش و عملیات متوقف شده “، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه بندی شده است، معیارهای چنین طبقه بندی را دیگر احراز نکنـد، روش ارزش ویژه ناخالص باید به گونه ای اعمال شود که گویی از زمان طبقه بنـدی اولیـه آن به عنوان نگهداری شده برای فروش، بکار رفته است . صورتهای مالی بـرای دوره هـای مالی پس از تاریخ طبقه بندی به عنوان نگهداری شده برای فرو ش نیز باید تجدیـد ارائـه شود.

معاملات بین شریک خاص و مشارکت خاص

زمانی که شریک خاص ، دارایی هایی را به مشارکت خاص می فروشد، یا بـه عنـوان آورده منتقـل میکند، سود یا زیان مربوط باید براساس محتوای معامله شناسایی شود. تا زمانی که این داراییها نزد مشارکت خاص باقی بماند و به شرط این که مخاطرات و مزایای عمده مالکانه انتقال یافتـه باشد، شریک خاص باید فقط آن بخش از سود را شناسایی کند که قابل انتساب به سـهم سـایر شرکای خاص است . زمانی که فروش یا آورده مذکور، شـواهدی مبنـی بـر کـاهش در خـالص ارزش فروش داراییهای جاری یا کاهش دائمی در مبلغ دفتری یک دارایی غیرجاری فراهم آورد، در این صورت شریک خاص باید تمام مبلغ زیان مربوط را شناسایی کند.

در مواردی که شریک خاص ، داراییهایی را از مشارکت خاص خریداری می کند تا زمانی کـه ایـن داراییها به شخص مستقلی فروخته نشده است نباید سهم خود را از سود مشارکت خاص در این معامله شناسایی کند . شریک خاص باید به روشی مشابه سهم خـود را از زیـان شناسـایی کنـد، با این تفاوت که زیان را باید در صورتی بی درنگ شناسایی کرد کـه بیـانگر کـاهش درخـالص ارزش فروش داراییهای جاری یا کاهش دائمی در مبلغ دفتری داراییهای غیرجاری باشد.

گزارشگری مشارکت خاص در صورتهای مالی سرمایه گذار

سرمایه گذاری که بر مشارکت خاص کنترل مشترک ندارد، باید سهم خـود را براسـاس اسـتاندارد حسابداری شماره 15 با عنوان ” حسابداری سرمایه گذاریها” گزارش کند و چنانچه در یک مـشارکت خاص نفوذ قابل ملاحظه دارد باید سهم خود را طبـق اسـتاندارد حـسابداری شـماره 20 بـا عنـوان ” حسابداری سرمایهگذاری در واحدهای تجاری وابسته” گزارش کند.

مجریان مشارکت خاص

مجریان یا مدیران مشارکت خاص باید حق الزحمه خـود را براسـاس اسـتاندارد حـسابداری شـماره 3 با عنوان” درآمد عملیاتی”به حساب منظور کنند.

یک یا چند شریک خاص ممکن است در قبال دریافت حقالزحمه به عنوان مجری یا مدیر یک مشارکت خاص انجام وظیفه کنند. حقالزحمه یاد شده توسط مشارکت خاص حسب مورد به حساب دارایی یا هزینه شناسایی میشود.

افشا

شریک خاص باید مجموع بدهیهای احتمالی زیر را که براساس اسـتاندارد حـسابداری شـماره 4 با عنوان ” ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی “، مشمول افشا میگـردد، جـدای از سـایر بدهیهای احتمالی افشا کند:

الف . هر بدهی احتمالی که شریک خاص در رابطه با سهم خود در مشارکتهای خاص تحمل میکنـد و سهم وی از هر بدهی احتمالی که به طور مشترک با سایر شرکای خاص تحمل میکند،

ب . سهم شریک خاص از بدهیهای احتمالی مشارکتهای خاص که متضمن بدهی احتمالی بـرای وی است، و

ج . آن دسته از بدهیهای احتمالی که ناشی از بدهی احتمالی شریک خاص بابت بـدهیهای سـایر شرکای خاص است.

شریک خاص باید مجموع تعهدات زیر را در رابطه با سهم خود در مشارکت خاص به طور مجزا از سایر تعهدات افشا کند:

الف . تعهدات سرمایه ای شریک خاص در رابطه با سهم خود در مشارکتهای خاص و سهم وی از تعهدات سرمایه ای که به طور مشترک با سایر شرکای خاص تحمل شده است، و

ب . سهم خود از تعهدات سرمایهای مشارکتهای خاص.

علاوه بر موارد پیشگفته ، اطلاعات زیر باید در رابطه بـا مـشارکتهای خـاص در صـورتهای مـالی شریک خاص افشا شود:

الف . فهرستی از مشارکتهای خاص عمده شامل نام و ماهیت فعالیت آنها،

ب . نسبت حقوق مالکیت در واحـدهای تجـاری تحـت کنتـرل مـشترک و نـسبت حـق رأی، در صورتی که متفاوت از نسبت حقوق مالکیت باشد،

ج . دوره مالی یا تاریخ ترازنامه واحد تجاری تحت کنتـرل مـشترک ، در مـواردی کـه تـاریخ گزارشگری آن با تاریخ گزارشگری شریک خاص متفاوت است، و

د . مجموع مبلغ هر یک از سرفصلهای داراییهای جاری ، داراییهای غیرجاری ، بدهیهای جاری ، بـدهیهای غیرجاری، درآمدها و هزینه ها متناسب با سهم شریک خاص از مشارکتهای خاص.

شریک خاصی که به دلیل نداشتن واحد فرعی ، صورتهای مالی تلفیقـی منتـشر نمـی کنـد، بایـد اطلاعات را افشا کند.

تاریخ اجرا

الزامات این استاندارد در مورد کلیه صـورتهای مـالی کـه دوره مـالی آنهـا از تـاریخ 1/1/1381 و بعد از آن شروع میشود، لاز الاجراست.

مطابقت با استانداردهای بین المللی حسابداری

با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین المللی حسابداری شماره 31 بـا عنـوان گزارشگری مالی سهم الشرکه در مشارکتهای خاص نیز رعایت میشود. توضیح اینکه در ایـن استاندارد برای انعکاس مشارکتهای خاص در واحدهای تجاری تحت کنتـرل مـشترک در صورتهای مالی تلفیقی از روش ارزش ویژه ناخالص استفاده شده است، در صـورتی کـه روش اصلی استاندارد بین المللی حسابداری، روش تلفیق نسبی اسـت. روش ارزش ویـژه ناخالص نوع خاصی از روش ارزش ویژه است که در استاندارد بـین المللـی حـسابداری به عنوان روش مجاز جایگزین معرفی شده است. بنابراین، با اجرای الزامات این استاندارد، الزامات مربوط به روش مجاز جایگزین اسـتاندارد بـین المللـی حـسابداری نیـز رعایـت می شود.