این استاندارد باید با توجه به “مقدمه ای بر استانداردهای حسابداری”مطالعه و بکار گرفته شود.
هدف
هدف این استاندارد تعیین الزامات زیر است:
الف. مواردی که صورتهای مالی بابت رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تعدیل میشود، و
ب . افشای اطلاعات درباره رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه تا تاریخ تأیید صورتهای مالی. همچنین طبق این استاندارد اگر رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بیـانگر نامناسـب بـودن بکارگیری فرض تداوم فعالیت باشد، واحد تجاری نباید صورتهای مالی خـود را برمبنـای تداوم فعالیت تهیه کند.
دامنه کاربرد
این استاندارد باید برای گزارشگری مالی رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه بکار گرفته شود.
تعاریف
اصطلاحات ذیل در این استاندارد با معانی مشخص زیر بکار رفته است :
رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه : رویدادهای مطلوب و نامطلوبی است که بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تأیید صورتهای مالی رخ میدهد. این رویدادها را میتوان به دو گروه طبقه بندی کرد :
الف. رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه : رویدادهایی که شـواهدی در مـورد شـرایط موجود در تاریخ ترازنامه فراهم میکند، و
ب . رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه : رویدادهایی که بیانگر شرایط ایجـاد شـده بعد از تاریخ ترازنامه است.
تاریخ تأیید صورتهای مالی : تاریخی است که مدیریت، صورتهای مالی را به طـور رسـمی و بـرای آخرین بار به منظور انتشار، تأیید می کند. تاریخ تأیید صورتهای مالی تلفیقی ، تـاریخی اسـت کـه صورتهای مالی یاد شده توسط مدیریت واحد تجاری اصلی به منظور انتشار تأیید میشود.
فرایند تأیید صورتهای مالی به منظور انتشار باتوجه به ساختار مدیریت، الزامات قـانونی و روش های تهیه و نهاییکردن صورتهای مالی، متفاوت می باشد.
در اغلب موارد، واحدهای تجاری ملزمند صورتهای مالی خود را بعد از انتشار، به تصویب مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت دار برسانند. در چنین مواردی، تاریخ تأیید صورتهای مالی، تاریخ تأیید برای انتشار اولیه است، نه تاریخی که در آن صورتهای مالی توسط ارکان یاد شده تصویب شده است.
شناخت و اندازه گیری
رویدادهای تعدیلی بعد ازتاریخ ترازنامه
واحد تجاری باید به منظور انعکاس رویدادهای تعدیلی بعد از تـاریخ ترازنامـه، مبـالغ شناسـایی شده در صورتهای مالی خود را تعدیل کند.
موارد زیر نمونههایی از رویدادهای تعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه است که واحد تجاری را ملزم میکند تا مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی را تعدیل یا اقلامی را شناسایی کند که قبلاً شناسایی نشده است :
الف . حل و فصل یک دعوای حقوقی بعد از تاریخ ترازنامهکه وجود تعهد فعلـی واحـد تجاری در تاریخ ترازنامه را تأیید میکند. واحد تجاری هرنوع ذخیره شناسایی شده قبلی مربوط را طبق استاندارد حسابداری شماره 4 باعنوان ذخایر، بدهیهای احتمـالی و داراییهای احتمالی تعدیل میکند. واحد تجاری نباید تنها به افـشای بـدهی احتمـالی ناشی از حل و فصل دعوای حقوقی فوق اکتفا کند، زیرا حل و فصل دعـوای یـاد شده شواهد اضافی مبنی بر لزوم تعدیل ذخیره را در تاریخ ترازنامه تأیید میکند.
ب . اطلاعات دریافتی بعد از تاریخ ترازنامه بیانگر آن باشد که ارزش یـک دارایـی در تاریخ ترازنامه کاهش یافته یا مبلغ زیان کاهش ارزش شناسایی شده قبلی بـرای آن دارایی نیازمند تعدیل است، برای مثال :
– ورشکستگی یک مشتری که بعد از تاریخ ترازنامه رخ مـی دهـد، معمـولاً مؤیـد وجود زیان درمورد یک حساب دریافتنی تجاری در تاریخ ترازنامه است و واحد تجاری لازم است مبلغ دفتری حسابهای دریافتنی تجاری را تعدیل کند، و
– فروش موجودی کالا بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است شـواهدی دربـاره خـالص ارزش فروش آنها در تاریخ ترازنامه فراهم کند.
ج . مشخص شدن بهای تمام شده داراییهای خریداری شده یا عواید حاصل از فـروش داراییها بعد از تاریخ ترازنامه، چنانچه معاملات قبل از تاریخ ترازنامه انجـام شـده باشد،
د . تعیین مبلغ پرداختهای مربوط به مشارکت در سود یا پاداش بعد از تاریخ ترازنامـه، در صورتی که واحد تجاری در تاریخ ترازنامه تعهد فعلی قانونی یـا عرفـی بـرای چنین پرداختهایی، درنتیجه رویدادهای قبل از تاریخ مذکور، داشته باشد،
ه . تصویب سود سهام توسط مجمع عمومی شرکت های فرعی و وابـسته بـرای دوره یـا دوره های قبل از تاریخ ترازنامه شرکت اصلی یا همزمان با آن،
و . دریافت وجه یا مشخص شـدن مبلـغ قابـل وصـول بابـت ادعاهـای خـسارت از شرکتهای بیمه که در تاریخ ترازنامه در مرحله مذاکره بوده است، و
ز . کشف موارد تقلب یا اشتباهی که حاکی از نادرست بودن صورتهای مالی است.
رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه
واحد تجاری نباید به منظور انعکاس رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، مبالغ شناسایی شده در صورتهای مالی خود را تعدیل کند.
نمونه ای از رویداد غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه، کاهش ارزش بازار سـرمایه گـذاری ها بین تاریخ ترازنامه و تاریخ تأیید صـورتهای مـالی اسـت. کـاهش ارزش بـازار معمـولاً به وضعیت سرمایه گذاریها در تاریخ ترازنامه مربوط نمیشود، بلکه منعکس کننده وضعیت هایی است که پس از تاریخ ترازنامه ایجاد شده است. بنابراین، واحد تجاری مبالغ شناسایی شـده از بابت سرمایه گذاریها را در صورتهای مالی خود تعدیل نمیکند. همچنین، واحد تجاری مبالغ افشا شده درمورد سرمایه گذاریها را در تاریخ ترازنامه به روز نمیکند، اگرچه ممکـن است براساس الزامات مندرج در بند 19 اطلاعات بیشتری افشا کند.
سود سهام
واحد تجاری نباید سود سهام مصوب بعد از تاریخ ترازنامه یا سود سهام پیشنهادی را بـه عنـوان بدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی کند.
با توجه به اینکه طبق اصلاحیه قانون تجارت تـصویب سـود سـهام از اختیـارات مجمـع عمومی صاحبان سهام است لذا پیشنهاد تقسیم سود توسط هیئت مدیره به عنوان بـدهی در تاریخ ترازنامه شناسایی نمیشود، زیرا با توجه به استاندارد حسابداری شماره 4 با عنـوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی در تاریخ ترازنامـه تعهـد فعلـی وجـود نـدارد. پیشنهاد هیئت مدیره درمورد تقسیم سود، در یادداشتهای توضیحی صورتهای مـالی افـشا میشود.
تداوم فعالیت
چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه، انحلال واحد تجاری یا توقف فعالیتهای آن توسط ارکان صـلاحیت دار اعلام شود، یا اینکه واحد تجاری عملاً ناگزیر به انجام این امر گردد، صورتهای مالی نباید برمبنای تداوم فعالیت تهیه شود.
روند نامطلوب نتایج عملیات و وضعیت مالی بعد از تاریخ ترازنامه ممکن است مبین لزوم بررسی درخصوص مناسب بودن کاربرد فرض تداوم فعالیت باشد. چنانچه فـرض تـداوم فعالیت مصداق نداشته باشد، آثار آن چنان فراگیر است که این استاندارد به جـای تعـدیل مبالغ شناسایی شده، تغییری اساسی در مبنای حسابداری مورد عمل را الزامی میکند.
افشا
تاریخ تأیید صورتهای مالی
واحد تجاری باید تاریخ تأیید صورتهای مالی و اسامی تأیید کنندگان آن را افشا کند. آگاهی از تاریخ تأیید صورتهای مالی برای استفاده کنندگان اهمیـت دارد، زیـرا صـورتهای مالی رویدادهای بعد از آن تاریخ را منعکس نمیکند.
به روز کردن افشا درباره شرایط موجود در تاریخ ترازنامه
چنانچه واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه اطلاعاتی درباره شـرایط موجـود در تـاریخ ترازنامـه کسب کند، باید موارد افشای مربوط به این شرایط را باتوجه به اطلاعات جدید به روز کند.
در برخی موارد ضرورت دارد که واحد تجاری براسـاس اطلاعـات دریـافتی بعـد از تـاریخ ترازنامه، موارد افشا در صورتهای مالی خود را به روز کند، حتی اگر اطلاعات مزبور بر مبـالغ شناسایی شده در صورتهای مالی واحد تجاری تأثیر نداشته باشد. به عنوان مثال، چنانچه بعد از تاریخ ترازنامه شواهدی درخصوص بدهی احتمالی موجود در تاریخ ترازنامه فراهم شود، لازم است موارد افشا به روز شود. علاوه بر بررسی لزوم شناسایی یا تغییر ذخیره براساس استاندارد حسابداری شماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی ، واحـد تجـاری ملـزم است موارد افشا درباره بدهی احتمالی را باتوجه به شواهد مذکور، به روز کند.
رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه
واحد تجاری باید اطلاعات زیر را برای هر گروه با اهمیت از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه افشا کند :
الف. ماهیت رویداد، و
ب . براوردی از اثر مالی آن، یا بیان اینکه انجام چنین براوردی امکان پذیر نیست.
چنانچه رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامه با اهمیت باشـد، عـدم افـشای آنهـا میتواند برتصمیمات اقتصادی استفاده کنندگان که برمبنای صورتهای مالی اتخاذ می شـود، تأثیر بگذارد. موارد زیر نمونه هایی از رویدادهای غیرتعدیلی بعد از تاریخ ترازنامـه اسـت که عموماً منجر به افشا میشود :
الف. موارد عمده ترکیب تجاری بعد از تاریخ ترازنامه (استاندارد حسابداری شـماره 19 با عنوان ترکیب های تجاری افشای موارد خاصـی را الزامـی مـیکنـد) یـا واگـذاری یک واحد فرعی،
ب . اعلام برنامه ای برای توقف عملیات،
ج . موارد عمده خرید داراییهـا، طبقه بندی داراییها طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده به عنوان نگهداری شده برای فروش، و سایر موارد واگذاری داراییهـا یـا مـصادره داراییهـا توسط دولت،
د . وارد شدن خسارت به تأسیسات و تجهیزات اصلی تولید براثر آتش سـوزی بعـد از تاریخ ترازنامه،
ه . اعلام یا شروع اجرای تجدید ساختار عمـده (بـه اسـتاندارد حـسابداری شـماره 4 با عنوان ذخایر، بدهیهای احتمالی و داراییهای احتمالی مراجعه شود)،
و . تغییرات عمده در سرمایه و ترکیب سهامداران واحد تجاری بعد از تاریخ ترازنامه،
ز . تغییرات عمده غیرمتعارف در قیمت داراییها یا نرخ ارز بعد از تاریخ ترازنامه،
ح . تغییرات در نرخ های مالیاتی یا قوانین مالیاتی وضع شده یا اعلام شده بعد از تـاریخ ترازنامه، در صورتی که به دوره های مالی گذشته تسری نداشته باشد،
ط . ایجاد تعهدات یا بدهیهای احتمالی عمده، برای مثال از طریق صدور ضمانتنامه، و
ی . دعوای حقوقی عمده که صرفاً ناشی از رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه باشد.
تاریخ اجرا
الزامات این استاندارد در مورد صورتهای مالی که دوره مالی آنها از تاریخ 1/1/1385 و بعـد از آنشروع میشود، لازم الاجراست.
مطابقت با استانداردهای بین المللی حسابداری
21 . با اجرای الزامات این استاندارد، مفاد استاندارد بین المللی حسابداری شماره 10 بـا عنـوان رویدادهای بعد از تاریخ ترازنامه (31 مارس 2004 )نیز رعایت میشود.
